ॐ आनंदमयि चैतन्यमयि सत्यमयि परमे

साधना, योग आणि रूपांतरण – २८०

शरीराचे रूपांतरण

(शरीराच्या एखाद्या भागाचे) रूपांतरण घडविताना, अडचणींना सामोरे जाणे आणि व्यक्तित्वाच्या प्रत्येक भागामध्ये जे काही उद्भवते त्याच्यावर मात करणे किंवा त्यामध्ये परिवर्तन करणे अध्याहृत असते; जेणेकरून तो भाग, उच्चतर गोष्टींना प्रतिसाद देऊ शकेल. परंतु समग्र व्यक्तित्वामध्ये संपूर्ण परिवर्तन हे ‘ऊर्ध्वस्थित’ असणाऱ्या ‘ईश्वरा’प्रत केलेल्या आरोहणाद्वारे आणि ‘ईश्वरा’च्या अवतरणाद्वारे शक्य होते. ऊर्ध्वस्थित असणाऱ्या ‘आत्म्या’चा साक्षात्कार आणि अगदी शारीर-स्तरापर्यंत येत, उच्चतर शांतीचे झालेले संपूर्ण अवतरण ही त्याची पहिली पायरी असते.

*

हो, नक्कीच. आणि म्हणूनच मी, ज्या जडभौतिक भागाने स्वतःला इतके अग्रस्थान देऊ केले आहे, त्या भागामध्ये साक्षात्कार व्हावा यावर एवढा भर देत आहे. व्यक्तीमधील एखादा भाग जेव्हा अशा रीतीने स्वतःचे सारे दोष व मर्यादा दाखवून देत लक्ष वेधून घेतो, तेव्हा त्या गोष्टींवर मात केली जावी या हेतुने तो पृष्ठस्तरावर येत असतो. येथे (तुमच्या उदाहरणामध्ये) जडत्व किंवा अक्षमता (अप्रवृत्ती), अंधकार किंवा विस्मरण (अप्रकाश) या साऱ्या गोष्टी, त्या नीट व्हाव्यात या हेतुने आणि त्यांचे प्रथमतः किंवा प्राथमिक रूपांतरण व्हावे यासाठी पृष्ठस्तरावर आल्या आहेत.

मनामध्ये शांती आणि प्रकाश, हृदयामध्ये प्रेम आणि सहानुभूती, प्राणामध्ये शांतस्थिरता आणि ऊर्जा, शरीरामध्ये स्थायी ग्रहणशीलता व प्रतिसाद (प्रकाश, प्रवृत्ती) या गोष्टी निर्माण होणे म्हणजे आवश्यक असणारे परिवर्तन होय.

– श्रीअरविंद (CWSA 31 : 362, 366)

श्रीअरविंदश्रीअरविंद
श्रीअरविंद

श्री अरविंद यांची विपुल ग्रंथसंपदा उपलब्ध आहे. ती प्रामुख्याने इंग्रजी व बंगाली भाषेत आहे, त्याचा मराठी अनुवाद येथे करण्यात आला आहे.

Recent Posts

कनिष्ठ शारीर-प्रकृतीवर कार्य

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७९ शरीराचे रूपांतरण (श्रीअरविंद एका साधकाला लिहीत आहेत...) साधनेच्या वाटचालीदरम्यान…

2 days ago

योगचेतनेची पुनर्प्राप्ती

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७८ शरीराचे रूपांतरण (श्रीअरविंद एका साधकाला लिहीत आहेत...) तुम्ही तुमच्या…

3 days ago

शारीर-चेतनेचा संथ प्रतिसाद व त्यावरील उपाय

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७७ शरीराचे रूपांतरण (श्रीअरविंद एका साधकाला लिहीत आहेत...) दीर्घ काळ…

4 days ago

शारीर-साधनेचे सूत्र

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७६ शरीराचे रूपांतरण शारीर-साधनेमध्ये पुढील गोष्टींचा अंतर्भाव होतो. १) जडभौतिकाच्या…

5 days ago

शारीर-चेतनेचे परिवर्तन

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७५ शरीराचे रूपांतरण शारीर-चेतनेचे परिवर्तन करण्यासाठी काही जणांकडून अतिरेक केला…

6 days ago

जडभौतिक नकाराचे मूळ स्वरूप

साधना, योग आणि रूपांतरण – २७४ शरीराचे रूपांतरण व्यक्तिगत अडचणीप्रमाणेच जडभौतिक पृथ्वी-प्रकृतीमध्येही (physical earth-nature) एक…

7 days ago