साधना, योग आणि रूपांतरण – ३०२ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण अवचेतनाला (subconscient) प्रकाशाने भेदले पाहिजे आणि अवचेतन हे सत्याची आधारशिला तसेच योग्य संस्कारांचे आणि ‘सत्या’ला दिलेल्या योग्य शारीरिक प्रतिसादांचे भांडार झाले पाहिजे. नेमकेपणाने सांगायचे तर, असे झाल्यास ते अवचेतन म्हणून शिल्लकच राहणार नाही, तर अवचेतन हे उपयोगात आणता येईल अशा खऱ्या मूल्यांची एक प्रकारची […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – ३०० अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण साधक : अवचेतनाने (subconscient) उच्चतर चेतनेचा स्वीकार केला आहे का? श्रीमाताजी : अवचेतनाने उच्चतर चेतनेचा स्वीकार केला असता, तर ते अवचेतन या रूपात शिल्लकच राहिले नसते, तर ते स्वयमेव चेतना बनले असते. मला वाटते तुम्हाला असे विचारायचे आहे की, अवचेतनाने उच्चतर चेतनेचा आधिपत्य आणि […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९९ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण (श्रीअरविंद यांनी एका साधकाला लिहिलेल्या पत्रामधून…) तुमचे सध्या शारीर-चेतनेवर (physical consciousness) कार्य चालू असल्यामुळे, सर्व जुने संस्कार एकत्रितपणे उफाळून वर आले आहेत आणि ते तुमच्या चेतनेवर चाल करून आले असावेत. हे जुने संस्कार सहसा अवचेतनामध्ये शिल्लक असतात आणि वेळोवेळी पृष्ठभागावर येत असतात आणि दरम्यानच्या […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९८ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण अवचेतनामध्ये (subconscient) प्रवेश करणाऱ्या आणि परिवर्तन करणाऱ्या प्रकाशाचे काही पहिलेवहिले परिणाम पुढीलप्रमाणे असतात – १) अवचेतनामध्ये काय दडलेले आहे ते आता अधिक सहजतेने अवचेतनाकडून दाखविले जाते. २) अवचेतनामधून पृष्ठभागावर येणाऱ्या गोष्टींचा स्पर्श चेतनेला होण्यापूर्वी किंवा त्यांचा परिणाम चेतनेवर होण्यापूर्वीच त्या गोष्टींची मनाला जाणीव होते. […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९७ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण (श्रीअरविंद यांनी एका साधकाला लिहिलेल्या पत्रामधून…) तुम्ही जे वर्णन केले आहे त्यावरून तुमच्यामध्ये अवचेतन (subconscient) अनियंत्रितपणे उफाळून वर आले आहे आणि सहसा शारीर-मन (physical mind) ज्या गोष्टींनी व्याप्त असते त्या गोष्टींचे म्हणजे जुने विचार, जुन्या आवडीनिवडी किंवा इच्छावासना यांच्या यांत्रिक पुनरावृत्तीचे रूप अवचेतनाने धारण […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९६ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण अवचेतन (subconscient) हे शरीराला प्रभावीत करते कारण शरीरातील सर्व गोष्टींची घडण ही अवचेतनामधूनच झालेली असते आणि खुद्द त्या अवचेतनामधील सर्व गोष्टी अजून अर्ध-सचेतच (half conscious) असतात आणि (म्हणूनच) त्यातील बहुतांशी कार्य हे अवचेतन म्हणावे असेच असते. आणि म्हणूनच शरीरावर सचेत मन किंवा सचेत संकल्पाचा […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९५ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण बहुधा जुन्या स्मृती या अवचेतनामधून (Subconscient) पृष्ठभागावर येतात. जेव्हा अशा स्मृती जाग्या होतात तेव्हा, त्यांचे विलयन (dissolve) करण्यासाठी व त्या काढून टाकण्यासाठीच पृष्ठभागावर आल्या आहेत हे ओळखून त्यांची (योग्य रीतीने) हाताळणी केली पाहिजे. (अवचेतनाच्या प्रभावामुळे व्यक्ती गतकाळाशी संबद्ध राहात असते. ही कर्माची यंत्रणा असते.) […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९४ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण (एका साधकाला अवचेतनामधून वर उफाळून येणाऱ्या गोष्टींमुळे, साधनेमध्ये व्यत्यय येत आहे. त्या साधकाला श्रीअरविंद यांनी केलेले हे मार्गदर्शन…) हे खरं आहे की, अजून काहीतरी अवचेतनामधून (subconscient) उफाळून वर येईल, पण जे तिथे अजूनही शिल्लक राहिलेले आहे तेच वर येईल. आत्ता ज्यास नकार दिला जात […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९३ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण एखाद्या वाद्यवादकाला ज्याप्रमाणे प्रथम त्याच्या मनाच्या व प्राणाच्या सौंदर्यविषयक आकलनाच्या आणि संकल्पाच्या साहाय्याने, त्याच्या संगीताचे योग्य तत्त्व कोणते आणि त्याचा प्रत्यक्ष उपयोग कसा करायचा हे शिकावे लागते आणि नंतर त्याचे उपयोजन कसे करायचे हे त्याच्या बोटांना शिकवावे लागते; एवढे झाल्यानंतर मग त्याच्या बोटांमधील अवचेतन […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २९२ अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण (एका साधकाला स्वप्नामध्ये अश्लील दृष्य दिसत असत, तसेच त्याला साधनेमध्ये कामवासनेच्या विकाराचादेखील बराच अडथळा जाणवत असे. त्याच्या या समस्येवर श्रीअरविंदांनी पत्राद्वारे दिलेले उत्तर…) अश्लील दृष्य वगैरेच्या बाबतीत सांगायचे तर, ज्यामध्ये अशा प्रकारच्या अनेकानेक विचित्र गोष्टी असतात अशा अवचेतन (subconscient) प्रांतामधूनच या गोष्टी तुमच्या पृष्ठभागावर […]
