साधना, योग आणि रूपांतरण – २५३ प्राणाचे रूपांतरण प्राणशक्ती (Vitality) म्हणजे जीवन-शक्ती. जेथे कोठे जीवन असते, मग ते वनस्पतींमध्ये असू दे, प्राण्यांमध्ये असू दे किंवा माणसामध्ये असू दे, तेथे जीवन-शक्ती असते. प्राणाशिवाय जडभौतिकामध्ये जीवन असू शकत नाही, प्राणाशिवाय कोणतीही जिवंत कृती घडू शकत नाही. प्राण ही एक आवश्यक अशी शक्ती असते आणि जर प्राण हा […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २४२ नमस्कार वाचकहो, मानवी प्रकृतीचे रूपांतरण हे पूर्णयोगाचे एक वैशिष्ट्य आहे. ‘रूपांतरण कोणत्या शक्तीद्वारे घडून येणार’ या निकषावर आधारित असलेले, आंतरात्मिक रूपांतरण, आध्यात्मिक रूपांतरण आणि अतिमानसिक रूपांतरण हे तीन प्रकार आपण आजवर पाहिले. अगदी सारांशरूपाने सांगायचे तर, चैत्य पुरुषाद्वारे होणारे रूपांतरण हे आंतरात्मिक रूपांतरण, उच्चतर चेतनेद्वारे होणारे रूपांतरण हे आध्यात्मिक […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २४२ नमस्कार वाचकहो, मानवी प्रकृतीचे रूपांतरण हे पूर्णयोगाचे एक वैशिष्ट्य आहे. ‘रूपांतरण कोणत्या शक्तीद्वारे घडून येणार’ या निकषावर आधारित असलेले, आंतरात्मिक रूपांतरण, आध्यात्मिक रूपांतरण आणि अतिमानसिक रूपांतरण हे तीन प्रकार आपण आजवर पाहिले. अगदी सारांशरूपाने सांगायचे तर, चैत्य पुरुषाद्वारे होणारे रूपांतरण हे आंतरात्मिक रूपांतरण, उच्चतर चेतनेद्वारे होणारे रूपांतरण हे आध्यात्मिक […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २३८ फक्त ‘रूपांतरणा’मुळेच पृथ्वीवरील परिस्थितीमध्ये परिवर्तन घडू शकते. एक उच्चतर समतोल आणि एक नूतन प्रकाश घेऊन या पृथ्वीवर अवतरणारी एक नवचेतना, एक नवीन शक्ती, एक नवीन ऊर्जा हीच केवळ या ‘रूपांतरणा’चा चमत्कार साध्य करू शकेल. परंतु त्यासाठी व्यक्तीने पशुवत जगणे थांबविले पाहिजे आणि दिव्य मनुष्य झाले पाहिजे. – श्रीमाताजी (CWM […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – २३७ तुम्ही जर मानवी प्रकृतीचे रूपांतरण (transformation) गतिमान दिव्य प्रकृतीमध्ये करू इच्छित असाल तर, कोणतीही कुरबूर न करता, किंवा कोणताही प्रतिकार न करता, स्वत:ला श्रीमाताजींच्या व त्यांच्या शक्तींच्या हाती सोपवा आणि त्यांना त्यांचे कार्य तुमच्यामध्ये कोणत्याही अडथळ्याविना करू द्या. चेतना, घडणसुलभता (plasticity) आणि नि:शेष समर्पण या तीन गोष्टी तुमच्याकडे असल्याच […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – १९७ ‘साधना, योग आणि रूपांतरण’ या मालिकेमध्ये आजवर आपण साधना आणि योग या भागांचा विचार पूर्ण केला आहे. ‘साधना’ या विभागामध्ये ध्यान, कर्म, भक्ती यांच्याद्वारे साधना कशी केली जाते हे आपण पाहिले. तर ‘योग’ या विभागामध्ये, आपण ‘पूर्णयोग’ म्हणजे काय आणि त्याची वैशिष्ट्ये कोणती इत्यादी गोष्टी जाणून घेतल्या. आता आपण […]
नमस्कार वाचकहो, ‘साधना, योग आणि रूपांतरण’ या मालिकेअंतर्गत आपण आजपर्यंत ‘साधना’ या भागाचा विचार पूर्ण केला. साधनेच्या तीन प्रमुख पद्धती म्हणजे ध्यानमार्ग, कर्ममार्ग आणि भक्तिमार्ग. या तीनही पद्धतींचा आपण सांगोपांग विचार केला, त्यातील अनेक बारकावे जाणून घेतले. उद्यापासून आपण श्रीअरविंद आणि श्रीमाताजी यांच्या साहित्याच्या आधारे ‘योग’ यासंबंधी जाणून घेणार आहोत. योगासंबंधीची सर्वसाधारण मान्यता काय आहे, […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – १६२ पूर्णयोगांतर्गत भक्ती पूजाअर्चा करणे हे भक्तिमार्गावरील केवळ पहिले पाऊल आहे. जेव्हा बाह्य पूजाअर्चा ही आंतरिक आराधनेमध्ये परिवर्तित होते तेव्हा खऱ्या भक्तीचा आरंभ होतो. ती अधिक सखोल होते आणि दिव्य प्रेमाच्या उत्कटतेमध्ये तिचे परिवर्तन होते. त्या प्रेमामधून आपल्याला ‘ईश्वरा’शी असलेल्या आपल्या जिव्हाळ्याच्या नात्यातील हर्षाचा अनुभव येऊ लागतो आणि हा समीपतेचा […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – १५६ पूर्णयोगांतर्गत भक्ती ‘देवा’वर श्रद्धा असणे, ‘देवा’वर भरवसा ठेवणे, ‘दिव्य शक्ती’ला समर्पण व आत्मदान करणे या आवश्यक, अनिवार्य गोष्टी आहेत. पण ‘देवा’वरील भरवसा हा, कनिष्ठ प्रकृतीच्या आवेगांच्या अधीन होण्याचे, किंवा दुर्बलता, निरुत्साह यासाठीचे निमित्त ठरता कामा नये. ‘दिव्य सत्या’च्या मार्गामध्ये जे काही आड येईल त्या सर्वांना सातत्याने नकार देत आणि […]
साधना, योग आणि रूपांतरण – १४३ ‘साधना, योग आणि रूपांतरण’ या मालिकेमध्ये आपण सध्या ‘साधना’ या मुद्द्याचा विचार करत आहोत. पूर्णयोगांतर्गत साधनेमध्ये ज्ञान, कर्म आणि भक्ती या त्रिमार्गाचा समन्वय अपेक्षित असतो. एवढेच नव्हे तर, पारंपरिक त्रिमार्गापेक्षाही अधिकचे असे काही त्यामध्ये समाविष्ट असते. पुन्हा त्यामध्येही म्हणजे, त्रिमार्गाच्या संदर्भातही, पारंपरिक ज्ञानमार्ग व पूर्णयोगांतर्गत ज्ञानमार्ग, पारंपरिक कर्ममार्ग व […]
