साधना, योग आणि रूपांतरण – १००

पूर्णयोगाचा जो साधक ‘अवैयक्तिक, निर्गुण ब्रह्मा’पाशीच थांबतो तो त्यानंतर मात्र ‘पूर्णयोगाचा साधक’ असू शकत नाही. ‘अवैयक्तिक, निर्गुण साक्षात्कार’ हा स्वयमेव शांत ‘आत्म्याचा’, विशुद्ध ‘सत् चित् – आनंदा’चा साक्षात्कार असतो, ज्यामध्ये ‘सत्यमया’ची, ‘चैतन्यमया’ची, ‘आनंदमया’ची कोणतीही जाणीव नसते. हा साक्षात्कार ‘निर्वाणा’ कडे घेऊन जातो. आत्मसाक्षात्कार आणि निर्गुण सच्चिदानंदाचा साक्षात्कार ही जरी एक अत्यंत महत्त्वाची पायरी असली किंवा समग्र ज्ञानाचा तो जरी एक महत्त्वाचा भाग असला तरी समग्र ज्ञानाचा तो केवळ प्रारंभ असतो, सर्वोच्च साक्षात्काराचे ते अंतिम साध्य नसते.

– श्रीअरविंद (CWSA 30 : 393)

श्रीअरविंद