ॐ आनंदमयि चैतन्यमयि सत्यमयि परमे

तत्त्वज्ञान

व्यक्ति-जाणिवेच्या चार अवस्था

आपण जर प्राचीन ग्रंथ अभ्यासले तर 'जाग्रत अवस्था' (Waking State) म्हणजे भौतिक विश्वाची जाणीव असल्याचे आपल्या लक्षात येईल. सर्वसाधारणपणे भौतिक…

4 years ago

जाग्रत जाणीव आणि निद्रावस्थेतील जाणीव

प्रश्न : व्यक्ती जेव्हा झोपलेली असते तेव्हा तिची जाणीव ही जागेपणी असलेल्या जाणिवेपेक्षा कशा प्रकारे वेगळी असते? श्रीमाताजी : ती…

4 years ago

जाणीव आणि तिची साधने

येथे दोन गोष्टी विचारात घ्यायला हव्या : जाणीव आणि ही जाणीव ज्या माध्यमांमधून व्यक्त होते ती साधने. त्या साधनांचा विचार…

4 years ago

चेतना म्हणजे काय?

प्रश्न : चेतना म्हणजे काय? श्रीमाताजी : अनेक स्पष्टीकरणांपैकी एकाची निवड करावयाचा मी प्रयत्न करते. गंमतीदाखल म्हणायचे तर, अचेतनेच्या विरोधी…

4 years ago

धार्मिक शिकवण आणि आध्यात्मिक शिकवण

धार्मिक आणि आध्यात्मिक शिकवण यामध्ये गल्लत करता कामा नये. धार्मिक शिकवण ही भूतकाळाशी संबंधित असते आणि प्रगतीस विराम देते. आध्यात्मिक…

5 years ago

मनुष्य : एक प्रयोगशाळा

आपल्या अस्तित्वाची आत्ताची रचना किंवा स्थिती ही अंतिम आहे, असे मानून, विकासक्रमाच्या शक्यतेवर मर्यादा घालण्याचे काहीच कारण नाही. पशुजीवन ही…

5 years ago

हिंदुधर्मातील आदर्शांची सापेक्षता

पाश्चिमात्य मनाच्या दृष्टीने, नीति ही बाह्य वर्तनाची गोष्ट आहे; भारतीय मनाच्या दृष्टीने मात्र, बाह्य वर्तन हे आत्मावस्थेच्या अभिव्यक्तीचे केवळ एक…

5 years ago

आर्य : दिव्य योद्धा आणि विजेता

जो जो कोणी श्रेष्ठता प्रकट करण्याचा संकल्प करील, एकामागून एक डोंगर चढत ईश्वरी शिखर गाठण्यास पुढे सरसावेल तो 'आर्य' होय.…

5 years ago

भारतीय धर्माच्या तीन मूलभूत संकल्पना

जर कोणी आम्हाला असा प्रश्न विचारला की, "हिंदुधर्म म्हणजे काय, तो कसा आहे? हा धर्म काय शिकवतो, कसा आचार करतो,…

5 years ago

शाश्वत धर्म

हिंदुधर्माने स्वत:ला कोणतेही नाव देऊ केले नाही कारण त्याने स्वत:वर कोणत्याही पंथाच्या मर्यादा घालून घेतल्या नाहीत; त्याने कोणत्याही एकाच एक…

5 years ago