शारीर-चेतनेचा गुप्त आधार
साधना, योग आणि रूपांतरण – २८८
अवचेतन व अचेतन यांचे रूपांतरण
(श्रीअरविंद आणि श्रीमाताजी अवचेतनावर कार्य करत होते. त्याचा संदर्भ येथे आहे.)
अवचेतनामधील (subconscient) साधनेचे हे कार्य व्यक्तिगत स्वरूपाचे नसून, ते सार्वत्रिक स्वरूपाचे असते. पण निश्चितच त्याचा येथील (श्रीअरविंद-आश्रमातील) प्रत्येकावर काही ना काही प्रमाणात परिणाम होत आहे. अवचेतनामध्ये चेतना व प्रकाश उतरविला नाही तर त्यामध्ये काहीही परिवर्तन होऊ शकणार नाही. कारण या अवचेतनामध्येच सर्व जुन्या कनिष्ठ प्राणिक उपजत प्रेरणांची आणि वृत्तीप्रवृत्तींची बीजे दडलेली असतात. आणि कनिष्ठ प्राणामधून या उपजत प्रेरणा व वृत्तीप्रवृत्ती काढून टाकण्याचा कितीही प्रयत्न केला तरी त्या प्रवृत्ती खालून (अवचेतनामधून) पुन्हा डोकं वर काढतात.
तसेच अवचेतना हीच शारीर-चेतनेचा गुप्त आधार देखील असतो. अवचेतनाने स्वतःमध्ये उच्चतर चेतनेला आणि सत्य-प्रकाशाला प्रवेश करू देणे आवश्यक असते.
– श्रीअरविंद (CWSA 31 : 611-612)
- आत्मसाक्षात्कार – ०२ - July 18, 2025
- भारताचे पुनरुत्थान – १६ - July 16, 2025
- भारताचे पुनरुत्थान – १५ - July 15, 2025
