साधना, योग आणि रूपांतरण – २६०
प्राणाचे रूपांतरण
साधनेसाठी लागणारा अविचल आणि समतोल पाया म्हणजे अशी एक अवस्था असते की जिच्यामध्ये अनुभवाच्या अपेक्षेने उंचबळून येणेही नसते किंवा निष्क्रिय किंवा अर्ध-निष्क्रिय अशी निराश स्थिती देखील नसते. या दोन्हीमध्ये साधक हेलकावे खात नसतो. तर तो प्रगती करत असला किंवा तो अडचणीमध्ये असला तरीही, या कोणत्याही परिस्थितीमध्ये त्याच्या पाठीशी नेहमीच एक अविचल चेतना असते आणि ती विश्वासाने व श्रद्धेने ‘ईश्वरा’कडे वळलेली असते.
*
अविचलता म्हणजे तामसिकता नव्हे. अविचलतेमध्ये (इच्छावासना, शोक, आसक्ती आणि तत्सम इतर प्रतिक्रिया) या प्रकृतीच्या सामान्य राजसिक वृत्तीप्रवृत्ती निश्चल झालेल्या असतात. शांती अवतरित होण्यासाठी ही गोष्ट अत्यावश्यक असते. यालाच आपण ‘अविचल प्राण’ (quiet vital) असे म्हणू शकतो. अविचल मन आणि अविचल प्राणामध्ये खरी आध्यात्मिक चेतना अगदी सहजतेने येऊ शकते.
– श्रीअरविंद (CWSA 31 : 114-115), (CWSA 31 : 115)
- श्रीमाताजी आणि समीपता – ३१ - June 20, 2025
- श्रीमाताजी आणि समीपता – ३० - June 19, 2025
- श्रीमाताजी आणि समीपता – २८ - June 17, 2025
