आध्यात्मिकता १५

आत्म-नियमनाच्या सर्व साधनापद्धती (उदा. आहार परिमित असावा इत्यादी गोष्टी) या जर केवळ नैतिक गुणांचे पालन करायचे म्हणून आचरणात आणल्या गेल्या तर, त्यामधून आध्यात्मिक स्थिती (spiritual state) प्राप्त होईलच असे नाही. त्या जर ‘आध्यात्मिक तपस्या’ म्हणून आचरणात आणल्या गेल्या तरच त्यांचे – किमान त्यातील बहुतांशी साधनापद्धतींचे साहाय्य होऊ शकते. एखादा मनुष्य अगदी अल्प आहार घेत असेल म्हणून तो आध्यात्मिक असलाच पाहिजे असे नाही – परंतु त्याचे मित-आहार घेणे हे जर त्याने, अन्नाविषयीच्या हावरटपासून सुटका करून घेण्यासाठी, आत्म-प्रभुत्वाचे (self-mastery) एक साधन म्हणून उपयोगात आणले तर, ते त्याला साहाय्यकारी ठरते.

– श्रीअरविंद [CWSA 31 : 429]